ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP LỊCH SỬ
1/ Em hãy trình bày âm mưu, diễn biến của cuộc chiến tranh đánh chiếm Bắc Kì lần 1 của TD Pháp? Tại sao qân triều đình đông mà vẫn không thắng được giặc?
• Trả lời:
- Âm mưu : Lợi dụng triều đình Huế nhờ Pháp đem tàu ra vùng biển Hạ Long đánh dẹp “hải phỉ”, thực dân Pháp tạo ra vụ giăng Đuy-puy gây rối ở Hà Nội. Tiếp đó lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy. Pháp cử Giác-ni-ê chỉ huy 200 quân kéo ra Bắc.
- Diễn biến: Sáng 20-1-1873 thực dân Pháp đánh thành Hà Nội., đến trưa thành thất thủ. Chưa đầy 1 tháng, Pháp đã chiếm được các tỉnh Hải Dương, Hưng Yên, Ninh Bình, Nam Định.
- Lý do quân triều đình đông mà vẫn ko thắng được giặc là -Vì quân triều đình ở Hà Nội tuy đông nhưng vũ khí còn thô sơ, triều đình không tổ chức cho quân chủ động kháng chiến và triều đình nhà Nguyễn quá bảo thủ, lạc hậu. ít kĩ, nhu nhượt chĩ biết cầu toàn và lo cho bản thân mình.
2/ Em hãy trình bày âm mưu diễn biến cuộc tấn công đánh chiếm Bắc Kì lần 2 ?
• Trả lời:
- Âm mưu: Sau điều ước Giáp Tuất 1874 , Pháp quyết tâm chiếm bằng được Bắc Kì và biến nước ta thành thuộc địa. Lấy cớ triều đình Huế vi phạm điều ước 1874 , tiếp tục giao hiệp với Nhà Thanh, pháp đem quân xâm lược Bắc Kì lần 2.
- Diễn biến: Vào 3/4/1882 quân Pháp do Ri-vi-e chỉ huy đổ bộ ra Hà Nội. Ngày 25/4/1882 đến gửi tối hậu thư cho Tổng Đốc thành Hà Nội. Ko đợi trả lời, Pháp nổ súng tấn công. Cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt từ sáng đến trưa thành thất thủ. Hoàng Diệu thắt cổ tự vẫn. Sau đó Pháp chiếm thêm 1 số nơi khác như Hòn Gai, Nam Định.
3/ Em hãy cho biết nội dung cơ bản nhất của các điều ước nhà Nguyễn Kí với Pháp (1862-1884)? Từ các điều ước đó, em rút ra được kết luận như thế nào về triều đình phong kiến Nguyễn ?
• Trả lời:
+ Nội dung cơ bản nhất của các điều ước nhà Nguyễn Kí với Pháp (1862-1884):
- Nhâm Tuất (1862) : Triều đình PK Nguyễn thừa nhận 3 tỉnh miền Đông Nam Kì thuộc Pháp.
- Giáp Tuất (1874) : Quân Pháp rút khỏi Bắc Kì, triều đình PK thừa nhận 6 tỉnh miền Nam Kỳ thuộc Pháp
- Hác Măng (1883) : Triều đình PK thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kỳ và Trung Kỳ.
- Pa-tơ-nốt (1884) : Sửa đổi chút về ranh giới Trung Kì
+ Kết luận: đó là quá trình PK Nguyễn đầu hàng từng bước đến toàn bộ.
4/ Nguyên nhân bùng nổ phong trào Cần Vương ? Trong các cuộc khởi nghĩa lớn của phong trào Cần Vương, cuộc khởi nghĩa nào là tiêu biểu nhất? Vì sao ?
• Trả lời:
- Nguyên nhân: Thất bại trong cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế.Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở, Quảng Trị. Ngày 13/7/1885 ông nhân danh vua Hàm Nghi ra “ Chiếu Cần Vương”, kêu gọi nhân dân , văn thân, sĩ phu đứng lên giúp vua cứu nước
- Trong đó , cuộc khỡi nghĩa Hương Khê là nổi bật nhất. Vì có người lãnh đạo tài tình sáng suốt ( Phan Đình Phùng và Cao Thắng) , có quân sĩ , quân lính đông. Căn cứ hiểm trở, đường lối chiến thuật chiến lược thích hợp, lối đánh linh hoạt, trang bị vũ khí tương đối đầy đủ. Phạm vi hoạt động rộng lớn trên địa bàn 4 tỉnh (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình). Thời gian tồn tại lâu dài là 10 năm.
5/ Em hãy nêu những điểm giống và khác nhau giữa các pt yêu nước đầu thế kỉ XX với pt cuối TK XIX về mục đích , hình thức tham gia đấu tranh ? - Về mục đích:
+ Giống : Cả 2 pt trên đều đấu tranh giành độc lập giải phóng dân tộc.
+ Khác: • Pt Cần Vương cuối Tk XIX thiết lập lại chế độ phong kiến , đánh đổ thực dân Pháp giải phóng dân tộc.
• Pt yêu nước Tk XX khôi phục chế độ theo con đường Tư bản Chủ Nghĩa.
- Về hình thức: •Pt yêu nước cuối Tk XIX bằng hình thức khởi nghĩa Vũ Trang.
•Pt yêu nước đầu Tk XX hình thức đấu tranh rất phong phú, bạo động vũ trang, cải cách Duy Tân mở trường dạy học theo lối mới, tổ chức đoàn học sinh xuất dương, cầu viện, pt đấu tranh của binh lính ,…